Wymiana walut a podatek – kiedy i jak go zapłacić?

Czy zyski z wymiany walut powinny być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym? Takie pytanie zadaje sobie wielu użytkowników Walutomatu. W tym artykule omawiamy kwestie podatkowe związane z wymianą walut. 

Wymiana walut a podatek

Problemy z podatkową klasyfikacją wymiany walut dotyczą głównie osób fizycznych. Do tej grupy zalicza się zarówno przedsiębiorców jak i pozostałych podatników. Zasady opodatkowania ich dochodu określa ustawa z 26 lipca 1991 roku (potocznie zwana ustawą o PIT). Wspomniany akt prawny wskazuje, że obowiązek zapłaty podatku od zysków walutowych ciąży na przedsiębiorcach. Dotyczy to także każdej innej osoby, która osiągnęła zysk na kupnie/ sprzedaży waluty. 

Jak rozliczyć różnice kursowe?

Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą po sprzedaży waluty obcej za pośrednictwem Walutomatu powinny rozliczyć dodatnie lub ujemne różnice kursowe na środkach własnych. Taki obowiązek wynika z przepisów ustawy o PIT. Dodatnie różnice kursowe powiększają przychody z działalności gospodarczej i skutkują wzrostem podatku dochodowego. Pojawienie się ujemnych różnic kursowych skutkuje natomiast wzrostem kosztów firmy i obniża wysokość podatku.

Zwróć uwagę: dodatnie różnice kursowe zwiększają poziom przychodów i kwotę podatku dochodowego. Ujemne różnice kursowe skutkują wzrostem kosztów firmowych i redukcją podatku dochodowego.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami dodatnie różnice kursowe powstają m.in. wtedy, gdy przeliczona wartość środków w walucie obcej z dnia ich wpływu na rachunek jest niższa niż wartość w dniu wypływu (np. sprzedaży w kantorze). Innymi słowy, dodatnie różnice kursowe występują, jeżeli kurs waluty wzrósł w stosunku do notowania z dnia jej wpływu. W przypadku odwrotnej zmiany przedsiębiorca musi wykazać ujemne różnice kursowe. Dodatnie różnice kursowe ujmuje się w kolumnie numer 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tytuł: pozostałe przychody). Ujemne różnice kursowe trzeba uwzględnić jako pozostałe wydatki (kolumna 13).

Metody ustalania różnic kursowych

Do ustalania różnic kursowych, które wynikają ze sprzedaży walut, przedsiębiorca w trakcie roku podatkowego musi konsekwentnie stosować jedną z trzech dopuszczalnych metod:

1. FIFO (ang. first in first out) – w pierwszej kolejności rozliczane są kursy wpływu tych walut, które podatnik uzyskał najwcześniej
2. LIFO (ang. last in first out) – w pierwszej kolejności rozliczane są kursy wpływu tych walut, które podatnik uzyskał najpóźniej
3. rozliczenie według średnioważonego kursu – jednolity kurs wpływu dla wszystkich walut jest ustalany po obliczeniu średniej ważonej z historycznych kursów    

Osoba prowadząca działalność gospodarczą podczas obliczania różnic kursowych ze sprzedaży walut prócz kursu wpływu musi uwzględnić kurs wymiany w Walutomacie. Warto pamiętać, że fiskus może oczekiwać dodatkowych wyjaśnień, jeżeli kurs sprzedaży waluty o więcej niż 5% różni się od średniego notowania NBP (z poprzedniego dnia roboczego). Dlatego podatnik powinien przechowywać zestawienie wykonanych operacji wymiany (wraz z podanymi kursami).    

Zwróć uwagę: Kurs wpływu waluty musi być konsekwentnie ustalany przy zastosowaniu jednej z trzech metod (FIFO, LIFO lub metoda średniej ważonej). Kurs sprzedaży waluty powinien odpowiadać wartości, według której została rozliczona transakcja w kantorze lub platformie wymiany (takiej jak Walutomat).

Indywidualna interpretacja prawa podatkowego

W ramach podsumowania chcielibyśmy przypomnieć, że osoba, która ma wątpliwości dotyczące opodatkowania wymiany walut może domagać się indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Przed upływem trzech miesięcy od otrzymania wniosku o interpretację organ podatkowy powinien przedstawić swoje stanowisko w opisanej sprawie. Podatnik w swoich działaniach nie musi uwzględniać interpretacji wydanej w imieniu Ministerstwa Finansów. Trzeba jednak pamiętać, że zastosowanie się do wskazówek przekazanych przez fiskusa zwalnia od odpowiedzialności karno-skarbowej i obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę.

Gdzie wysłać wniosek o interpretację podatkową?

Wniosek o interpretację indywidualną (na formularzu ORD-IN z załącznikiem) trzeba wysłać do właściwej izby skarbowej. Takie organy podatkowe działają w: 

1. Bydgoszczy (izba skarbowa właściwa dla mieszkańców województw: kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodnio-pomorskiego)
2. Katowicach (izba skarbowa właściwa dla mieszkańców województw: małopolskiego, podkarpackiego i śląskiego)
3. Warszawie (izba skarbowa właściwa dla mieszkańców województwa mazowieckiego i osób, które posiadają miejsce zamieszkania poza granicami kraju)
4. Łodzi (izba skarbowa właściwa dla mieszkańców województw: lubelskiego, łódzkiego, opolskiego i świętokrzyskiego)
5. Poznaniu (izba skarbowa właściwa dla mieszkańców województw: dolnośląskiego, lubuskiego i wielkopolskiego)

Warto nadmienić, że jednorazowy koszt złożenia wniosku o indywidualną interpretację podatkową to 40 zł. Wspomnianą kwotę trzeba wpłacić na konto izby skarbowej.

Zwróć uwagę: w przypadku wątpliwości warto wnioskować do izby skarbowej o indywidualną interpretację prawa podatkowego. Wydanie takiej opinii w sprawie przedstawionej przez podatnika kosztuje 40 zł.