Czym jest FED?

FED (Federal Reserve System, Federal Reserve) to nazwa jednej z najbardziej wpływowych „organizacji” w światowych finansach. Mowa tu oczywiście o banku centralnym Stanów Zjednoczonych. Wielu z nas pewnie nieraz słyszało, że FED znowu podwyższył albo obniżył stopy procentowe. Czym tak naprawdę jest Rezerwa Federalna i jaką rolę odgrywa? 

Czym są banki centralne?

Zanim zajmiemy się FED, warto zastanowić się, czym w ogóle są banki centralne. Bank centralny to instytucja, która jest odpowiedzialna za prowadzenie bieżącej polityki monetarnej państwa. Dodatkowo odpowiada też za poprawne funkcjonowanie systemu bankowego. Bank centralny może być zarówno zależny od państwa, jak i działać niezależnie, ustalając swoje cele i narzędzia ich realizacji.

Historia FED

Rezerwa Federalna, odpowiednik polskiego NBP, jako bank centralny Stanów Zjednoczonych zaczął funkcjonować w 1913 roku na mocy Ustawy o Rezerwie Federalnej. Jednak początków tej organizacji można upatrywać znacznie wcześniej. Zaczęło się od Pierwszego Banku Stanów Zjednoczonych oraz Drugiego Banku Stanów Zjednoczonych, które poprzez sieć swoich oddziałów usprawniały transfer środków na obszarze Ameryki. Jednak w kolejnych latach, od 1837 do 1862 roku, na terenie Stanów Zjednoczonych nie działał oficjalnie żaden bank centralny. W konsekwencji powstało niemałe zamieszanie. Banki działały bowiem na podstawie regulacji stanowych, a te różniły się od siebie. Doprowadziło to do emitowania różnych banknotów, a zasady funkcjonowania banków były odmienne w każdym stanie. Brak spójnych zasad  w tamtym czasie niejednokrotnie doprowadził instytucje bankowe do bankructwa. Dopiero w 1863 roku wprowadzono do obiegu ujednolicone środki płatnicze, dolary amerykańskie, a wszystkie banki w Stanach zostały objęte nadzorem i wspólnymi regulacjami. Od tej pory nad amerykańskim systemem bankowym czuwał Urząd Kontrolera Waluty, który funkcjonuje do dziś.

Początki FED

Kształt dzisiejszej Rezerwy Federalnej zaczął powstawać nieco później. Sporo zmienił kryzys na Wall Street w 1907 roku. Po nim ludzie masowo zaczęli wypłacać dolary z banków. Zaczęto więc poważnie zastanawiać się nad stworzeniem instytucji, która zagwarantuje bezpieczeństwo systemu bankowego. W 1910 roku w Jekyll Island odbyło się spotkanie wąskiego grona osób z tamtejszej elity świata finansów. Powstał wtedy projekt, który miał stać się fundamentem pod stworzenie amerykańskiego banku centralnego. Jednak przez zawirowania polityczne musiał poczekać do wyborów prezydenckich w 1912 roku. Wtedy to nowa głowa państwa, Woodrow Wilson, widząc potrzebę zreformowania systemu bankowego w USA, powołał szereg ekspertów. Ostatecznie, po długich rozmowach, ustawa powołująca amerykański bank centralny została uchwalona przez Kongres w dniu 23 grudnia 1913 roku. Od tej pory po dziś dzień Rezerwa Federalna rządzi polityką pieniężną Stanów Zjednoczonych.

Organy FED

Obecnie System Rezerwy Federalnej dzieli się na 3 główne organy. Są to Rada Gubernatorów, 12 Banków Systemu Rezerwy Federalnej oraz Komitet ds. Operacji Otwartego Rynku. Zgodnie z ustawą z 1913 roku do głównymi celami FED-u jest dążenie do zapewnienia stabilności cen, utrzymania stabilności w zakresie długoterminowych stóp procentowych, a także dążenie do zmaksymalizowania zatrudnienia. Dodatkowo, jako cele Rezerwy, wymienia się również pilnowanie wzrostu gospodarczego, stabilności na rynkach walutowych oraz wsparcie systemu finansowego.

Komitet ds. Operacji Otwartego Rynku

Jako jeden z organów FED, Komitet ds. Operacji Otwartego Rynku odpowiada za kreowanie polityki monetarnej Stanów Zjednoczonych. Sprawuje także nadzór nad operacjami otwartego rynku oraz wpływa na podaż pieniądza. Dodatkowo na posiedzeniach FOMC zapadają najważniejsze decyzje dotyczące stóp procentowych w USA. To właśnie one mają istotny wpływ nie tylko na kurs dolara, ale także na funkcjonowanie światowej gospodarki.   

Banki Systemu Rezerwy Federalnej

Banki Systemu Rezerwy Federalnej, poza kompetencjami zarezerwowanymi dla Rady Gubernatorów i FOMC, pełnią niejako funkcję banków centralnych na podlegających im obszarach.

Rada Gubernatorów

Rada Gubernatorów odpowiada za kształtowanie polityki pieniężnej oraz obejmuje nadzór nad systemem bankowym. Składa się ona z 7 członków wybieranych na 14-letnią kadencję. Aktualnie stanowisko Przewodniczącego rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych należy do Jerome’a Powella.

Zadania FED

Do głównych zadań tego organu należy w głównej mierze nadzór nad bankami, prowadzenie polityki monetarnej Stanów Zjednoczonych, udział w rozliczeniach pieniężnych, kontrola stanu gotówki w obiegu. Ponadto do zadań FED należy prowadzenie badań ekonomicznych oraz edukacja obywateli w kwestiach związanych z ekonomią.

Należy również pamiętać, że System Rezerwy Federalnej jest jednym z najbardziej wpływowych organów nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale i na całym globie. Na jego decyzje z uwagą patrzy cały świat finansowy. Na ich podstawie inwestorzy podejmują swoje działania. Można zatem śmiało powiedzieć, że FED i jego członkowie w znacznej mierze, pośrednio i bezpośrednio, kreują obraz światowych rynków finansowych i pośrednio także kursów walut.