Międzynarodowy Fundusz Walutowy – czym jest i jaką pełni rolę?

Na świecie istnieje mnóstwo organizacji i instytucji, ale tylko kilka z nich odgrywa kluczową rolę w gospodarce. Jedną z nich jest Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Co to za instytucja i jakie jest jej znaczenie w świecie finansów?

Czym jest Międzynarodowy Fundusz Walutowy?

Międzynarodowy Fundusz Walutowy to międzynarodowa instytucja finansowa, której siedziba znajduje się w Waszyngtonie. Jej angielska nazwa to International Monetary Fund. MFW został utworzony na podstawie międzynarodowej umowy zawartej w Bretton Woods w USA 22 lipca 1944 roku. Fundusz rozpoczął działalność operacyjną w 1947 r. Polska była wśród krajów założycielskich Funduszu, jednak wystąpiła z niego w 1950 roku, by powrócić do grona członków w 1986 r. Kwota członkowska, czyli udział Polski w funduszu, wynosi 4,095,4 mln specjalnych praw ciągnienie (SDR), zaś siła głosów to 0,84% całkowitej ich liczby.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy – jaka jest jego rola?

Rolę MFW, jego cele i misję określa statut instytucji. Jej główne cele działania to: 

•       wsparcie dla międzynarodowej współpracy walutowej;
•       wsparcie dla wzrostu światowego handlu;
•       utrzymywanie stabilności kursów walutowych;
•       wsparcie dla systemu płatności międzynarodowych;
•       udzielanie finansowej pomocy krajom, które zmagają się z problemami dotyczącymi zrównoważenia bilansu płatniczego.

MFW ma jedną, zasadniczą misję. To zagwarantowanie stabilności międzynarodowego systemu walutowego. Fundusz realizuje to założenie poprzez dwie podstawowe działalności – nadzorczą oraz kredytową.

Mandat nadzorczy MFW

Artykuł 4 statutu Funduszu określa „mandat nadzorczy” MFW, który zakłada, że instytucja nadzoruje międzynarodowy system walutowy, aby zapewnić jego jak najlepsze funkcjonowanie. Każdy kraj członkowski ma obowiązek udostępniania Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu niezbędnych danych do sprawowania nadzoru przez Fundusz (w formie dwustronnej oraz wielostronnej). Podstawowy instrument formy dwustronnej nadzoru to cykliczna, a najczęściej coroczna kontrola gospodarek krajów członkowskich. Oprócz tego MFW przeprowadza przeglądy systemów finansowych w gospodarkach krajów członkowskich w ramach programu Financial Sector Assessment Program (FSAP), który został zainicjowany przez MFW oraz Bank Światowy.

Pomoc kredytowa MFW

MFW oferuje pomoc kredytową krajom, które mają problem ze zrównoważeniem bilansu płatniczego. Wysokość kredytu udzielanego danemu krajowi zależy od kwoty udziału tego kraju w MFW. Istnieje kilka podstawowych porozumień pożyczkowych, a mianowicie:

•       porozumienie pożyczkowe stand-by;
•       instrument finansowy rozszerzonego wsparcia;
•       elastyczna linia kredytowa;
•       ostrożnościowa linia płynnościowa;
•       instrument szybkiego reagowania.

Struktura Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Międzynarodowy Fundusz Walutowy ma trzy podstawowe organy. Są to: Rada Gubernatorów, Rada Wykonawcza, a także Dyrektor zarządzający. Wybiera go Rada Wykonawcza i staje się on jej przewodniczącym. Rada Gubernatorów to najwyższy organ MFW. Składa się oczywiście z gubernatorów oraz ich zastępców, którzy są wyznaczani przez kraje członkowskie. Są to najczęściej ministrowie finansów lub prezesi banków centralnych. Rada Gubernatorów podejmuje najważniejsze decyzje, takie jak te o przyjęciu nowych członków czy zmianach kwot udziałowych kredytów. Gubernatorem Polski jest nasz minister finansów. Z kolei rada wykonawcza podejmuje bieżące decyzje dotyczące udzielania pomocy kredytowej czy zatwierdzania okresowych przeglądów realizowanych przez kraje członkowskie programów dostosowawczych. Skład Rady wykonawczej to 24 dyrektorów wykonawczych i dyrektor zarządzający. Własnych dyrektorów wykonawczych posiadają tylko kraje o największych udziałach w MFW. Pozostałe tworzą konstytuanty, czyli grupy, w których dyrektorzy są wyłaniani w wyborach.