Czym jest system SWIFT?

Zapadła decyzja o odcięciu rosyjskich banków od systemu SWIFT, jest to reakcja Zachodu na agresję Rosji wobec Ukrainy. Co to oznacza w praktyce? Czym jest system SWIFT i jakie ma znaczenie dla rynków?

Chyba nie ma aktualnie osoby, która w ostatnich dniach nie słyszała pojęcia SWIFT. Są to przelewy używane w rozliczeniach międzynarodowych. System SWIFT działa od 1973 roku i jest nadzorowany przez banki centralne zarówno w Stanach Zjednoczonych, Japonii jak i Europie.

Do jakich rozliczeń używany jest SWIFT? 

SWIFT, czyli Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication oznacza Stowarzyszenie na rzecz Światowej Międzybankowej Telekomunikacji Finansowej. System spełnia charakter informacyjny, nie służy do księgowania przelewów, ale do informowania się o nich wzajemnie. Oznacza to, że banki, giełdy i inne instytucje finansowe używają tego systemu, aby poinformować się o transakcjach finansowych, dzięki czemu skraca się czas wykonywania zlecenia. Rosyjskie banki odcięte od tego systemu będą miały więc problemy z odbieraniem i wysyłaniem pieniędzy z zagranicy, co znacznie utrudni handel międzynarodowy. Również płatności kartami, które opierają się na natychmiastowym przesyle informacji, będą znacznie utrudnione. 

Jak będą musiały sobie radzić instytucje finansowe w Rosji?

W sytuacji odcięcia od systemu SWIFT, instytucje rosyjskie mogą wrócić do operacji manualnych, czyli rozliczeń faksowych i telefonicznych co w dzisiejszym świecie wydaje się awykonalne. 

Rosja ma też swój alternatywny do SWIFT system rozliczeń SPFS, nad którym pracuje od 2014 roku. Będzie on używany do rozliczeń między Federacją Rosyjską a jej sojusznikami, czyli Białorusią i Iranem (który także jest odcięty od SWIFT). Co ciekawe do tego systemu są podpięte niektóre instytucje finansowe w Niemczech i Szwajcarii oraz takich państw, jak Armenia, Kazachstan, czy Kirgistan. Jest to więc jakaś furtka do rozliczeń międzynarodowych. Należy pamiętać, że dla wymiany międzynarodowej odcięcie od SWIFT jest sankcją dla obu stron handlu, tak więc zarówno dla Rosji jak i dla koncernów/firm robiących z nimi interesy. Można przypuszczać, że niektóre z nich będą skłonne zawrzeć umowy z instytucjami korzystającymi z SPFA. Do rozliczeń z Chinami Rosja będzie używać chińskiego systemu płatności CIPS.

Jakie alternatywy ma w tej chwili Rosja?

W dzisiejszym świecie pojawia się dla Rosji również furtka, jaką są kryptowaluty. Rosja już od jakiegoś czasu chciała regulować Bitcoina. Czy jest to możliwe w najbliższym czasie, tego jeszcze nie wiadomo. Jednak rozliczenia rosyjskich firm, zwłaszcza z sektora IT w kryptowalutach wydają się realne. 

Wszystkie te rozwiązania nie są alternatywą dla SWIFT, ale na pewno będą używane, aby ratować handel zagraniczny Rosji. Tak jak do tanga, tak do handlu trzeba dwojga partnerów. Jeżeli zachodnie firmy będą chciały/musiały handlować z Rosją to obie strony, mimo wszystko znajdą dla siebie jakąś formę rozliczeń.