Jak wyglądają oszczędności Polaków?

W Światowym Dniu Oszczędzania sprawdzamy, jak wyglądają oszczędności Polaków. Czy trudna sytuacja gospodarcza skłania nas do gromadzenia i zarządzania oszczędnościami? Czy wraz ze wzrostem świadomości finansowej rosną nasze oszczędności? Ile mamy zgromadzonych środków na czarną godzinę i jak nimi operujemy? Czy inwestujemy?

Ile oszczędności mają Polacy?

Blisko połowa, bo 44% naszego społeczeństwa żyje z dnia na dzień, nie posiadając żadnych oszczędności, które stanowiłyby poduszkę finansową lub jakiekolwiek zaplecze na wypadek nagłej sytuacji. Pozostałe 56% Polaków posiada średnio 29 688 zł w formie oszczędności. Ale warto zauważyć, że jedynie 18% ankietowanych zgromadziło środki powyżej tej średniej. 65% osób z tych posiadających oszczędności, ma zgromadzone nie więcej niż 30 tys. zł. Aż 49% osób deklarujących posiadanie oszczędności, zgromadziło kwotę nieprzekraczającą 10 000 zł.

Podsumowując stan oszczędności Polaków, trzeba zauważyć, że prawie połowa nie ma ich wcale, a kolejne 25% dysponuje oszczędnościami, które byłyby niewystarczającym zabezpieczeniem na wypadek dużej zmiany życiowej jak utrata pracy przez kilka miesięcy. 

A na jak długo wystarczyłyby oszczędzone środki? Zauważmy, że bezpieczna wielkość poduszki finansowej różni się w zależności od comiesięcznych zobowiązań i kosztów stałych. Dlatego też, patrzenie na samą wysokość zgromadzonych środków nie jest obiektywną oceną stanu oszczędności Polaków. 

Zapytani o to, na jak długo wystarczyły by zgromadzone środki, najczęściej odpowiadali, że do pół roku. Oznacza to, że 53% osób posiadających oszczędności uważa, że środki te pozwoliły na utrzymanie się nie dłużej niż przez pół roku.

Co Polacy robią z oszczędnościami?

Zdecydowana większość ankietowanych, zgromadzone środki przechowuje w banku. 39% z nas trzyma je na rachunku bieżącym. Z kolei 34% przelewa nadwyżkę finansową na konto oszczędnościowe, a 19% przechowuje oszczędności na lokatach. Co czwarta osoba oszczędzająca trzyma swoje środki (lub ich część) po prostu w domu.

Aż 61% dorosłych Polaków nigdy nie inwestowało, nawet w tradycyjne produkty bankowe jak konta oszczędnościowe czy lokaty. Inwestycje finansowe są zdecydowanie mniej popularne od pasywnego przechowywania. Niewiele, bo 16% Polaków posiadających oszczędności, inwestuje je aktywnie. Jeśli już inwestujemy, to w akcje, fundusze inwestycyjne i polisy ubezpieczeniowe, które niosą stosunkowo niewielkie ryzyko straty. Skąd to wynika? Zapewne z naszej niewielkiej wiedzy o inwestowaniu, zarządzaniu pieniędzmi i ich pomnażaniu. Niemal połowa Polaków (47%) nie ma wyrobionego zdania na temat inwestowania, jest to dla nich temat zupełnie obojętny. Ponad połowa ankietowanych (58%) jest przekonana, że aby inwestować trzeba mieć dużą wiedzę finansową i duże pieniądze. Ponadto, dla wielu Polaków aktywne inwestowanie kojarzy się z dużym ryzykiem utraty środków. 

Jak oszczędzać?

W dobie aktualnej sytuacji ekonomicznej, kiedy grozi nam widmo kryzysu gospodarczego, kluczowe jest wyrobienie w sobie nawyku oszczędzania i systematycznego odkładania, nawet niewielkich środków. Ale jak zacząć oszczędzać? 

• Na początek powinniśmy przyjrzeć się naszym wydatkom. Spiszmy dokładnie ile i na co wydajemy. Zastanówmy się czy każdy z wydatków jest niezbędny? Czy może jednak możemy odpuścić sobie kawę na mieście czy zrezygnować jednej z wielu aktywnych subskrypcji? 
• Przyjrzyjmy się gospodarowaniu mediami i zastanówmy się czy możemy poszukać jeszcze oszczędności w tym obrębie. Obniżenie rachunków, zwłaszcza w czasach dynamicznie rosnących kosztów energii, może być zbawienne dla domowego budżetu.
• Organizujmy zakupy z głową i listą. Robiąc zakupy spożywcze, trzymajmy się spisu niezbędnych produktów. 
• Odkładajmy zaoszczędzone środki na oddzielne konto lub wrzucajmy je do skarbonki. Od razu przelejmy na konto kwotę, którą ustaliliśmy sobie za cel oszczędnościowy. I również za każdym razem, kiedy odmówimy sobie małej przyjemności, przekażmy jej równowartość na to konto.

Rozsądne zarządzanie budżetem zwiększa naszą stabilność finansową, a rosnąca poduszka finansowa motywuje do kolejnych kroków. I chociaż na początku oszczędzanie może być wymagające, to z pewnością potrafi przynieść wiele satysfakcji.

Źródło danych: Raport Assay Index 2021