Rajd Świętego Mikołaja, czyli ciekawy koniec roku na rynkach

Anomalie ekonomiczne to wyjątkowo ciekawy temat. Czasem na rynku dzieją się bowiem rzeczy, o których wszyscy wiedzą, że się dzieją, ale nie zawsze wiemy dokładnie dlaczego. Czasem tak dużo osób w nie wierzy, że dochodzimy do samospełniających się przepowiedni. Nie inaczej jest z Rajdem Świętego Mikołaja.

Czym jest Rajd Świętego Mikołaja?

Pod tą nazwą kryje się specyficzna prawidłowość na rynkach. Okazuje się, że w ostatnich dniach roku kalendarzowego znacznie częściej giełdy idą w górę niż w dół. Wyższe niż przeciętnie są też stopy zwrotu. Prawidłowość przeciągana jest najczęściej na pierwsze dni nowego roku. Nazwa zawdzięczana jest oczywiście świętom chrześcijańskim mającym miejsce niecały tydzień przed końcem roku. Czasem pojęcie rajdu rozumiane jest szerzej i obejmuje nawet cały grudzień. Należy pamiętać, że zjawisko to absolutnie nie jest w 100% pewne. Badania statystyczne pokazują jednak kilkukrotnie większą szansę na wzrost niż spadek w tym okresie.

Co jest powodem rajdu?

Ekonomiści wskazują kilka powodów występowania tego zjawiska. Z jednej strony mamy samospełniającą się przepowiednie lub też efekt stadny. Z drugiej strony warto zwrócić trochę uwagę na zachowania samych zarządzających funduszami inwestycyjnymi. Na koniec roku nie chcą mieć za dużo aktywów w gotówce, więc kupują akcje. W rezultacie również na owy koniec roku kalendarzowego z dużym prawdopodobieństwem ich wartość wzrośnie. Tym samym końcoworoczny wynik najprawdopodobniej będzie lepszy, a od tego przecież zależą premie osób zarządzających. Do tego dochodzi jeszcze jedna kwestia. Często z powodów podatkowych istnieją limity korzystniejszych inwestycji np. emerytalnych. W rezultacie jeżeli nie zostały one wykorzystane, a potem przepadną, to pod koniec roku są one uzupełniane. Ten dodatkowy popyt również podnosi ceny. Część analityków wskazuje też na mniejszą skłonność do wychodzenia z inwestycji w tym okresie stąd większe wzrosty cen przy tej samej wielkości zakupów.

Czym jest wspomniana samospełniająca się przepowiednia?

Pod tym terminem w ekonomii rozumie się zjawiska, które nawet jak nie mają jednoznacznych powodów, dlaczego tak ma być, poprzez samą wiarę inwestorów w ich skuteczność ją potwierdzają. W przypadku Rajdu Świętego Mikołaja działa to dość prosto. Skoro wiadomo, że ceny będą rosnąć to warto kupować. Jeżeli ludzie wierzą, że warto kupować to samym kupnem zgodnie z prawami popytu i podaży podnoszą cenę akcji. W rezultacie zjawisko to w pewnym sensie napędza się samo. Samospełniającą przepowiednią tłumaczy się zresztą skuteczność wielu „prawidłowości” rynkowych – np. tego, że złoto jest dobrą inwestycją na trudne czasy. Skoro wierzymy w tę prawidłowość i kupujemy je, wtedy jego cena rośnie.

Czy zatem zawsze będziemy świadkami wzrostów na koniec roku?

Absolutnie nie. Jeżeli pod koniec roku na rynku pojawi się jakiś poważny problem, to powinien on wygrać z Rajdem Świętego Mikołaja. W dobie pandemii możemy sobie łatwo wyobrazić np. pojawienie się nowej mutacji wirusa w okresie około świątecznym. W takim scenariuszu przecena na giełdach byłaby bardzo prawdopodobna. Nie zmienia to faktu, że w standardowej sytuacji warto wiedzieć, że skoro chcemy zamknąć inwestycje to prawdopodobnie lepiej zrobić to po nowym roku niż przed Bożym Narodzeniem.