Jak stopy procentowe wpływają na kursy walut i życie każdego z nas?
(aktualizacja )
O stopach procentowych słyszymy ostatnio coraz częściej. W kontekście inflacji, sytuacji na giełdzie czy cen mieszkań. Po decyzjach banków centralnych w sprawie stóp procentowych bardzo często zmieniają się też kursy walut. W tym artykule wyjaśniamy, czym są i jaką rolę odgrywają w gospodarce stopy procentowe.
Czym są stopy procentowe?
Stopy procentowe to jeden z instrumentów w asortymencie banków centralnych. W dużym skrócie są to wartości regulujące tzw. politykę monetarną, w Polsce ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP). W praktyce ustalając wysokość stóp procentowych RPP reguluje pewną bazę dla oprocentowania na rynku. Na podstawie stóp procentowych ustala się zatem to, ile otrzymamy pieniędzy z lokat oraz ile będzie wynosić nasza rata kredytu. Przeważnie oznacza to, że lokaty oprocentowane są w okolicach wysokości stóp procentowych. Ewentualnie trochę niżej, tak by bank miał na tym jakąś marżę. Z drugiej strony za kredyt płacimy stopę procentową plus marżę dla banku. Jeżeli stopa procentowa rośnie, to znaczy, że banki komercyjne będą drożej pożyczać pieniądze z banku centralnego, ale też drożej będą je mogły oddać w depozyt.
Stopy procentowe a inflacja
Dlaczego wartość stóp procentowanych się zmienia? Jeżeli na rynku w danym momencie pieniądza jest zbyt dużo w porównaniu do towaru, który można za niego kupić, wtedy ceny rosną. Głównym celem RPP, i innych podobnych gremiów, jest utrzymywanie stabilnej inflacji (więcej o inflacji w tekście „Dlaczego wszystko aktualnie drożeje?”).
Warto jednak pamiętać, że w praktyce nie jest to jedyne zadanie banków centralnych. Wiele z nich, w tym polski NBP, w ostatnim czasie aktywnie wspiera swoją polityką wzrost gospodarczy. To właśnie obniżka stóp procentowych wspomaga wzrost gospodarczy. Tańszy kredyt pozwala więcej inwestować przedsiębiorcom, a z kolei nisko oprocentowane depozyty zachęcają do konsumpcji. W rezultacie polityka stóp procentowych powinna być w miarę płynnie dostosowywana do bieżącej sytuacji. Powinna, gdyż wiele banków centralnych, często pod wpływem nacisków polityków, obniża stopy procentowe trochę mocniej, niż wskazywałaby na to sytuacja.
Na czym zarabiają banki, kiedy stopy procentowe są bliskie zera?
W pewnym zakresie wahań stopy procentowe mają relatywnie mały wpływ na kondycję finansową banków. Skoro bank ma lokaty i kredyty oparte o ten sam mechanizm, to zarabia na tym stałą wartość. Jest to prawdą, ale do pewnego czasu. Wraz ze zbliżaniem się stóp procentowych do wartości 0% oznacza to, że lokaty i rachunki powinny być ujemnie oprocentowane. Wiele banków nie decyduje się na taki krok, próbując spadek marż mniej lub bardziej skutecznie odbić w innym miejscu. W rezultacie spadek stóp procentowych często powoduje wzrost opłat w bankach.
Stopy procentowe a inwestycje
Im niższe są stopy procentowe, tym mniej zarabiamy na lokatach, obligacjach i innych bezpiecznych inwestycjach. W rezultacie wzrasta zainteresowanie inwestorów zabraniem swoich pieniędzy z banków i przeniesieniem ich na inwestycje niezależne bezpośrednio od stóp procentowych. Z tego też powodu, np. w okresach kryzysów gospodarczych, obserwujemy na rynku z pozoru dziwne zjawiska. Teoretycznie powinno być taniej, bo np. ludzie tracą pracę i ich siła nabywcza spada, a jednak ceny mieszkań nie tylko nie spadają, ale nawet rosną. Powodem tej sytuacji są niższe stopy procentowe, a w przypadku mieszkań – także tańszy kredyt. W rezultacie inwestycja w nieruchomość nie tylko jest proporcjonalnie tańsza, ale również traci alternatywę w postaci bezpiecznych instrumentów oferowanych przez banki. Podobny mechanizm widać zresztą na giełdach. W okresie niższych stóp procentowych kapitał chętniej płynie na parkiety światowych giełd, gdzie może szukać wyższych stóp zwrotu niż w przypadku spadającego zysku z obligacji.
Jak stopy procentowe wpływają na kursy walut?
Jaki ma to wpływ na kursy walut? Im wyższe stopy procentowe, tym chętniej inwestorzy kupują daną walutę, by trzymać ją na lokatach i w innych bezpiecznych instrumentach. Te same wysokie stopy procentowe powodują, że klienci mniej chętnie wezmą w danej walucie kredyt, by zainwestować w inną walutę. W rezultacie rośnie popyt na daną jednostkę monetarną i spada jej podaż. Skoro pojawia się nadwyżka popytu nad podażą, rośnie cena danej waluty. W ten sam sposób, tylko w przeciwną stronę, reagują waluty, gdy stopy procentowe spadają.
Warto pamiętać, że stopy procentowe dotyczą tylko jednej waluty, a nie pary walutowej jak w przypadku kursu. Zatem, analizując pary walutowe, należy obserwować zmiany stóp procentowych dla obu walut. Skoro np. w Polsce stopy procentowe utrzymają się na tym samym poziomie, a w USA spadną, to należy spodziewać się przenoszenia kapitału z USA do Polski. A zatem, przekładając na kursy walut – umocnienia złotego względem dolara.
Ważne zapowiedzi banków centralnych
W przypadku stóp procentowych warto pamiętać o jednej podstawowej zasadzie: inni inwestorzy też poszukują informacji z rynku. W rezultacie rynki często reagują na zmiany oczekiwań. Z tego powodu często ważniejsze niż same zmiany polityki monetarnej są konferencje członków banków centralnych, na których zapowiadają nadchodzące zmiany. Skoro inwestorzy wiedzą wcześniej, że stopy procentowe spadną, to z wyprzedzeniem zawierają odpowiednie transakcje. W rezultacie sama decyzja nie przynosi większych zmian na rynku walutowym.
Otwarty dialog z rynkiem
Prawidłowość ta była wyjątkowo dobrze widoczna na trzech ostatnich posiedzeniach Federalnego Komitetu Otwartego Rynku (Federal Open Market Committee, FOMC). Jest to gremium w USA, które odpowiada za decyzje w sprawie stóp procentowych. Za każdym razem rynki, zgodnie z późniejszą decyzją, były przekonane, że dojdzie do obniżki stóp procentowych. Właśnie dlatego po samych posiedzeniach reakcje rynków nie były zbyt silne. Zmiany można było jednak zauważyć, bo inwestorzy nie zawsze są jednomyślni. Znacznie ważniejsze niż sama decyzja były jednak wypowiedzi członków wspomnianego gremium, w tym w szczególności prezesa FOMC, Jerome’a Powella.
Obecnie Banki centralne bardzo często starają się prowadzić otwarty dialog z rynkiem, by unikać nadmiernej zmienności na walutach po ważnych ogłoszeniach. Komunikując pewne rzeczy wcześniej, ruch ten jest już uwzględniony w cenach przed samą decyzją. Nie zmienia to jednak faktu, że na rynku wciąż zdarzają się niespodzianki.
Przedstawione, w dystrybuowanych przez serwis raportach, poglądy, oceny i wnioski są wyrazem osobistych poglądów autorów i nie mają charakteru rekomendacji autora lub serwisu walutomat.pl do nabycia lub zbycia albo powstrzymania się od dokonania transakcji w odniesieniu do jakichkolwiek walut lub papierów wartościowych. Poglądy te jak i inne treści raportów nie stanowią „rekomendacji” lub „doradztwa” w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 o obrocie instrumentami finansowymi. Wyłączną odpowiedzialność za decyzje inwestycyjne, podjęte lub zaniechane na podstawie komentarza, raportu lub z wykorzystaniem wniosków w nim zawartych, ponosi inwestor. Autorzy serwisu są również właścicielem majątkowych praw autorskich do treści. Zabronione jest kopiowanie, przedrukowywanie, udostępnianie osobom trzecim i rozpowszechnianie treści w całości lub we fragmentach bez zgody autorów serwisu. Zgodę taką można uzyskać pisząc na adres kontakt@walutomat.pl.
Zobacz także
Kupon rabatowy dla nowych Klientów!
Wpisz swój email, a wyślemy Ci 50% kod rabatowy na
prowizję od pierwszej wymiany.
Odbierz maila!
Wysłaliśmy Ci maila z 50% kodem rabatowym na prowizję od pierwszej wymiany!
Kliknij w link w mailu i zarejestruj się aby wykorzystać zniżkę