Gdzie znikają Twoje pieniądze? Sposoby na śledzenie wydatków

Chyba każdemu zdarzyło się kiedyś zajrzeć do portfela lub na rachunek bankowy i zrobić wielkie oczy na widok swoich uszczuplonych zasobów finansowych. U niektórych to zjawisko wystąpiło zapewne również w miesiącach, w których mieli solidne postanowienie prowadzenia oszczędnego życia. Najlepszym sposobem na kontrolowanie swojego budżetu i unikanie takiego zaskoczenia, jest sumienne śledzenie wydatków. W tym tekście poznasz kilka sposobów na to, by trzymać rękę na pulsie i dowiesz się, jak oszczędzać bez ślęczenia godzinami nad swoim budżetem.

Systematyczne oszczędzanie dzięki śledzeniu wydatków

Panowanie nad domowym budżetem powoduje trudność właśnie dlatego, że wymaga pewnej dozy uważności, o którą w czasach wiecznych powiadomień i setek rzeczy do zrobienia, nie jest łatwo. Jeśli jednak zależy Ci na tym, by oszczędzać na etacie, freelansie czy w jakimkolwiek momencie Twojego życia, czas poświęcony na śledzenie wydatków na pewno Ci się zwróci. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zrozumieć, gdzie uciekają Twoje pieniądze i podjąć odpowiednie kroki. Śledzenie wydatków jest dodatkowym motywatorem, by wydawać mniej, bo widzisz wtedy, że wydajesz pieniądze na głupoty – to trochę jak z wypisywaniem zjedzonych posiłków w czasie diety. Ułatwia to systematyczne oszczędzanie, bo cały czas przypomina o narzuconych przez Ciebie samego/samą zasadach. Wiedza o tym, ile pieniędzy przeznaczasz na konkretne rzeczy, pomoże Ci też w planowaniu budżetu na kolejne miesiące. 

Jak zacząć oszczędzać pieniądze? Od śledzenia wydatków!

Jeśli nie zależy Ci na dokładnej analizie swoich wydatków, a jedynie orientacyjnej, możesz przeskoczyć do kolejnego akapitu. Ten będzie poświęcony mozolnemu rozkładaniu na czynniki pierwsze wszystkich Twoich zakupów, co pokaże, gdzie oszczędzać pieniądze (a dokładniej, na które kategorie zwrócić największą uwagę).

Jeśli chcesz poważnie podejść do śledzenia wydatków, przez cały miesiąc zbieraj wszelkie paragony, nawet jeśli opiewają na śmiesznie niskie kwoty. Na koniec tego okresu zasiądź nad stosem rachunków, przypisując wartości z każdego z nich do odpowiednich kategorii: środki czystości, kawa na mieście, przekąski, hobby, ubrania, produkty spożywcze itd. Choć kuszące byłoby dopisanie całej kwoty z paragonu, który otrzymaliśmy w markecie, np. do kategorii codzienne zakupy, lepiej będzie podzielić wydatki na jak najmniejsze kategorie. Dzięki temu zauważysz, na co rzeczywiście wydajesz najwięcej np. na gotowe dania albo słodycze i będzie Ci łatwiej zacząć oszczędzać pieniądze na tych właśnie produktach. Choć niektórzy praktykują takie szczegółowe analizy co miesiąc, trzeba przyznać, że jest to dość ekstremalne podejście, bo zajmuje trochę czasu. Jeden raz z pewnością wystarczy, jeśli w kolejnych miesiącach wykorzystasz przynajmniej jeden z poniższych sposobów.

Jak skutecznie oszczędzać pieniądze, dzięki kontroli wydatków?

Istnieje mnóstwo sposobów na śledzenie wydatków, więc każdy powinien znaleźć dla siebie coś, co będzie wygodne i skuteczne. Najważniejsze jest to, by jak najbardziej zautomatyzować cały proces i nie odczuwać do niego niechęci, bo wtedy szanse na systematyczne oszczędzanie będą marne. Tradycjonaliści mogą spisywać wydatki w kalendarzu, notesie czy bullet journalu, ale dla większości wygodniejsze będzie wykorzystanie telefonu, który zawsze mamy przy sobie, a dane bez problemu można przenieść do komputera. 

Jednym z najbardziej wszechstronnych i elastycznych, a jednocześnie najbardziej znanych narzędzi jest arkusz kalkulacyjny Excela, z którego można korzystać również na telefonie. Wystarczy na samym początku stworzyć szablon, który będzie uwzględniał wszelkie kategorie wydatków i utworzyć formuły, dzięki którym kwoty automatycznie będą się sumowały. Warto uwzględnić w arkuszu nie tylko wydatki, ale i wszelkie wpływy do naszego budżetu, a także planowane wydatki lub cele finansowe, które chcemy osiągnąć. W internecie można znaleźć gotowe szablony, które łatwo jest dopasować do swoich potrzeb.

Innym sposobem na to, jak skutecznie oszczędzać pieniądze jest wykorzystanie do śledzenia wydatków dedykowanej aplikacji. Jest ich mnóstwo, w tym wiele takich, z których można korzystać zupełnie za darmo. W zależności od tego, jaką wybierzesz, zyskasz dostęp do takich opcji jak skanowanie i przechowywanie paragonów, podłączenie do konta bankowego (tutaj koniecznie trzeba sprawdzić, czy nasze finanse będą bezpieczne), przelicznik walut, narzędzia do planowania i analizy budżetu oraz wielu innych. Na początek warto rozpocząć od najprostszych aplikacji, takich jak Spending Tracker czy Money Manager. Zawierają one miejsce do wpisywania wydatków i zarobków, wraz z ich kategoriami, oraz dają możliwość zobaczenia podsumowania budżetu z danego okresu – czyli właściwie wszystko, co jest potrzebne przeciętnemu człowiekowi. W aplikacjach mobilnych niektórych banków kontrola finansów również może być całkiem wygodna, więc warto z tego skorzystać, jeśli płacisz głównie kartą. Najistotniejszy w takich narzędziach jest szybki dostęp, ponieważ chodzi o to, żeby od razu po zakupach zanotować odpowiednią kwotę, przypisać kategorię i nie poświęcić na to wszystko więcej niż kilka sekund.

Jak analizować wydatki w gospodarstwie domowym i jak oszczędzać mądrze?

Pod koniec miesiąca lub na przykład w dniu wypłaty warto zabrać się za analizę wydatków, ponieważ samo śledzenie ich nie wystarczy, by zacząć oszczędzać. Istotne jest to, żeby w rozpisce uwzględnić również wydatki stałe, takie jak czynsz, rata kredytu, opłaty za media, miesięczne subskrypcje platform filmowych czy czasopism. Dzięki spisaniu wszystkich wydatków można prześledzić, które kategorie pochłaniają najwięcej pieniędzy i zastanowić się, czy można w tym obszarze z czegoś zrezygnować lub narzucić sobie limity, które ograniczą niekontrolowane rozpływanie się pieniędzy. Sposoby na oszczędzanie pieniędzy trzeba w tym zakresie dostosować do danej kategorii i swoich preferencji. Przykładowo, jeśli za dużo pieniędzy wydajesz na jedzenie na mieście, warto wyznaczyć sobie maksymalną liczbę wyjść albo kwotę, jaką możesz wydać na ten cel. Można też pomyśleć o alternatywach dla powtarzających się zakupów lub rozważyć rezygnację z jakiejś subskrypcji. Jeśli wydatki na niekoniecznie potrzebne rzeczy zupełnie wymykają Ci się spod kontroli, warto zrobić eksperyment i zarządzić sobie detoks, np. od sklepów internetowych, zakupów odzieżowych czy kupowania gotowych posiłków, by jeszcze wyraźniej zobaczyć, ile można na takich ograniczeniach zaoszczędzić.

Jak oszczędzać pieniądze w domu?

Kontrola wydatków pomaga zwiększyć dyscyplinę finansową i świadomość tego, jak negatywnie na budżet mogą wpływać codzienne impulsywne zakupy. Ułatwia ona również dostrzeżenie obszarów, w których można znaleźć oszczędności i zbudować dla siebie poduszkę finansową, czyli innymi słowy pokazuje, jak oszczędzać w domu skutecznie. Sposobem na to jest wyznaczanie dla siebie wspomnianych limitów, uważne kupowanie i unikanie pokus, a także ustalenie priorytetów. Warto być wobec siebie szczerym i odpowiedzieć na pytanie, czy wolimy przeznaczyć pieniądze na dzisiejsze przyjemności, czy raczej nauczyć się oszczędzać i odłożyć je na większe cele, takie jak bezpieczeństwo finansowe, emerytura, dom czy wymarzona wycieczka.